بیم و امید....

 

چند هفته  پیش که دلار به حدود دوازده هزار تومن و سکه به حدود چهار و نیم  رسید کمی ترسیدم چون یاد چند فیلم افتادم.....فیلم اول یک گزارش خبری از دمشق بود که اگر اشتباه نکنم حدود سه سال پیش از همین تلویزیون ایران دیدم زمانی که داعش پشت دروازه های شهر بود یعنی انقدر نزدیک بود که حتی با خمپاره می توانستند قسمت هایی از شهر را هدف قرار دهند ولی فیلم نشان می داد که مردم سروحالند البته فیلم تبلیغاتی به نظرمی رسید و شاید در خوب نشان دادن اوضاع مبالغه می شد ولی بازار شلوغ بود وبا اینکه دشمنی پشت دروازه های شهر بود که اگر شهر را تصرف می کرد مثل مهاجمین قرون گذشته مردان را سر می برید زنان را به کنیزی می برد و همه جا را غارت می کرد  ولی ترسی در چهره مردم مشاهده نمی شد شاید دلیلش این بود که گرچه داعش نزدیک دروازه های شهر بود ولی هواپیماهای روسی بشدت انها را می کوبیدند و ارتش سوریه دست بالا را داشت و مردم امیدوار بودند که داعش از شهر دور می شود نانوایی ها پر از نان بود یک گاری مملو از شیرینی بود و مردم شیرینی می خریدند و مغازه ها مملو از اجناس مورد نیاز مردم بود....

فیلم دوم مستندی  در مورد کرانه باختری رود اردن  بود که قسمتی از فلسطین است همانطور که می دانید فلسطین یک کشور اشغالی است در فیلم ان منطقه خیلی اباد و در حال رشد به نظر نمی رسید ولی زندگی در جریان بود فیلمی از یک میدان میوه و تره بارنشان داده شد که فروشندگان گوجه فرنگی های قرمز کلم های درشت و موزهای زرد و تازه می فروختند و بازار هم بشدت شلوغ بود و مردم خرید می کردند تصویر بعدی از قهوه خانه های این منطقه بود که مثل همه قهوه خانه های کشورهای عربی شلوغ و پرجنب و جوش بود و مردم انجا قلیان می کشیدند و معاشرت می کردندحتی سری به یک قهوه خانه لاکچری زد که قیمت ها بسیار بالا بود ولی جوانان به همراه دوست دخترها و دوست پسرهایشان انجا قهوه و کیک می خوردند و قلیان می کشیدند و این نشان می داد که در ان منطقه اشغالی حتی افراد ثروتمند هم وجود دارد.....و اما فیلم سوم....

فیلم مستند سوم در مورد ونزوئلا بود....ونزوئلا نه یک کشور اشغالی است و نه کشوری در حال جنگ است بلکه یکی از بزرگترین منابع نفتی جهان را در اختیار دارد که بر اثر حکومت ناکارامد و فساد جانشینان چاوز و همچنان تحریم های امریکا با تورم 88 هزار درصدی مواجه است..فیلم زنی را نشان می داد که در یک روستا با دو فرزندش زندگی می کرد بچه ها لاغر و رنگ پریده بودند زن از همان ابتدای گریه اش سرازیر شد و گفت ما اینجا فقط روزی یک وعده غذا داریم و همیشه گرسنه ایم و هر وقت بچه هاپیشم می ایند و می گویند گرسنه مان است نمی دانم جوابشان را چه بدهم  غذای انها مقدارکمی ماکارونی صدفی بود که در اب جوش می پختند که فقط روزی یکبار می توانستند بخورند در شهر دارو کمیاب بود و دولت احمق انها به انها بذرهایی داده بود که در باغچه بکارند که می گفتند جوشانده ان گیاه می تواند مثل قرص مسکن باشد وضعیت بیمارستان ها انقدر وحشتناک بود که اجازه تهیه گزارش از انجا داده نمی شد در کاراکاس صف های چند کیلومتری بر سر در فروشگاهها برای خرید یک بطری شیر و چند کیلو شکر تشکیل شده بود مردم با پای پیاده به برزیل  فرار می کردند و انجا مثل جنگ زده ها کمپ هایی تشکیل شده بود و برخی زنان هم برای سیر کردن شکم فرزندانشان به کلمبیا می رفتند و در بارها و کلوپ های شبانه انجا.......

سقوط ارزش پول ملی در یک کشور می تواند از جنگ و حتی اشغال بدتر باشد سقوط اقتصاد و ارزش پول می تواند مثل یک بمب اتمی خاموش عمل کند و همه چیز را نابود کند و مشکل از انجا شروع می شود که امید در مردم رو به زوال باشد یکی از دوستان می گفت پسرم وارد دبیرستان دوره دوم شد چند ماهی از تحصیل او گذشته بود که دیدم مرتب می گوید من می خواهم به خارج بروم من توی این مملکت نمی مانم و مرتب غر می زد که من را به خارج بفرستید...این حرفها برایمان جدید بود و برای اولین بار بود که یک چنین حرفهایی از او می شنیدیم ارام ارام اززیر زبانش کشیدیم که یکی از معلمین  توی مدرسه مرتب می گوید این جا فایده ای ندارد شما اینجا اینده ای ندارید و من دارم پول هایم را جمع می کنم که به فلان کشور بروم.....ایشان می گفت من هم به مدرسه رفتم و به مدیر گفتم ما هم ناراضی هستیم ولی نمی خواهیم بچه هایمان امیدشان را از دست بدهند من همین یک پسر را دارم ما به غیر از این بچه ها امید دیگری نداریم اگر شما بخواهید انها را ناامید کنید چه چیزی برای ما می ماند.....

احمد محمود یکی از نویسندگان مورد علاقه من است بخصوص رمان همسایه ها که یکی از بهترین رمان های فارسی است که خوانده ام....او چند ماه قبل از مرگش در حالیکه بشدت بیمار بود مصاحبه ای در خانه اش انجام داد که در غالب یک فیلم مستند کوتاه تهیه شده بود و همیشه این افسوس با من هست که چرا نتوانستم ان فیلم کوتاه را ضبط کنم.....ظاهرا بخاطر  کشیدن سیگار سرطان ریه گرفته بود و با لوله اکسیژن نفس می کشید البته می توانست با عصا راه برود ولی تنگی نفس شدیدی داشت و در عین حال روحیه خیلی خوبی داشت و سرو حال  به نظر می رسید جالب اینجاست که با اینکه از لوله اکسیژن نفس می کشید باز هم سیگار می کشید!......در ان مصاحبه این نکته برایم ثابت شد که اگر انسانی به مفهوم واقعی باسواد  بزرگ و عمیق باشد حتی یکساعت مصاحبت با او می تواند ارزش یک زندگی را داشته باشد از مشکلات و دربه دری هایش می گفت از اینکه در جوانی در جنوب کارگری کرده زندان رفته و اینکه در یک کتاب فروشی در جنوب چشمش به یکی از کتاب هایش می افتد می خواهد کتابش را قیمت کند که کتاب فروش می پرسد چند کیلو می خواهی!؟ ظاهرا در ان کتابفروشی کتاب ها صرفا برای کاغذ باطله فروخته می شد و نه برای خواندن...سوالی از او پرسیده شد جوابی داد که انچنان بغضی در گلویم نشست که تا اخر فیلم با من بود از او پرسیده شد اگر مجددا متولد می شدی باز هم نویسنده می شدی که در جواب گفت: نه! اگر باز به این دنیا می امدم می رفتم به دنبال یک شغل ابرومند!!شاید دلش می خواست یک بقال یک سبزی فروش و یک قصاب باشد ولی یکی از بزرگترین رمان نویسان معاصر این مملکت نباشد.....او شش ماه بعد از این مصاحبه فوت کرد ولی جمله اخرش را هیچگاه فراموش نمی کنم از او پرسیده شد: ایا تو ادم امیدواری هستی!؟....کمی مکث کرد و ناگهان نفسش بند امد با عجله لوله اکسیژن را نزدیک بینی اش اورد نفس عمیقی کشید و گفت: گاهی ناامیدی با قدرت به انسان می تازد ولی باید راهشو سد کرد چون چاره ای جز این نیست....