عید بزرگ!

 

گاهی اوقات برخی کالاها که حجم و وزن کمی دارند را تلفنی از بازار می خریم و با پیک موتوری برایمان ارسال می کنند چندی قبل ما مقداری جوراب سفارش دادیم که توسط یک پیک موتوری برایمان ارسال شد توی دفتر نشسته بودم که دیدم جوانی تقریبا سی ساله خونین و مالین! در حالیکه تمام دست و صورتش پر از زخم بود یک کارتن بزرگ که جوراب داخل ان بود را داخل اورد از او پرسیدم چی شده که او هم گفت:توی راه تصادف کردم و جوراب ها هم وسط خیابان پخش شد که با دردسر انها را دوباره جمع کردم ..قبض کرایه اش را دیدم که روی ان نوشته شده بود هشت هزار تومان...او یک کارتن بزرگ را روی ترک موتورش با دردسر  بسته انهمه راه را از خیابان عبدالرزاق تا فروشگاه اورده یکبار تصادف کرده و بارش ریخته  برای هشت تومان تازه از این هشت تومان تقریبا دو تومان انرا باید به دفتر پیک موتوری بدهد بغیر از هزینه موتورش یعنی اینکه او برای حمل و نقل این بار در این شهر شلوغ دستمزدی برابر دو دلار امریکا دریافت می کند که من فکر می کنم از بسیاری از کشورهای افریقایی هم کمتر است...اگر یادتان باشد اواخر دولت احمدی نژاد کره کمیاب شد و عملا در فروشگاهها پیدا نمی شد بیش از 80% کره  مصرفی کشور وارداتی است و از خارج وارد می شود یعنی اینکه شرکتهای مختلف کره را وارد می کنند و هر کدام با نام خودشان بسته بندی می کنند همان موقع با یکی از مسئولین شرکتهای لبنیاتی در مورد کمبود کره صحبت می کردم او می گفت مشگل کمبود پول و ارز نیست یعنی اینکه دولت برای واردات کره به اندازه کافی ارز در اختیار ما می گذارد ولی به علت تحریم بانکی نمی توانیم وجه لازم برای خرید کره را به دست شرکت تولید کننده خارجی برسانیم!  تجارت بین المللی هم اینگونه نیست که شما یک چمدان پول با خودت ببری و به انها بگویی این پول را بگیرید و به من کره بفروشید! چون بنا به دلایل متعدد نقل و انتقال پول فقط باید از طریق بانک انجام شود دو سال اخر دولت قبل که اوج فشارهای ناشی از تحریمها بود واقعا روزهای سیاهی بود یک روز مردم برای روغن هجوم می اوردند یک روز برای برنج روزی دیگر برای چای...یک روز شایع شد که روغن کمیاب شده ما هم دوستانی در بازار داشتیم که توانستیم مقدار هزار کارتن روغن تهیه کنیم منتها به قیمتی خیلی بالاتر تا انجا که فقط به قیمت خرید فروختیم و هیچ استفاده ای برای فروشگاه نداشت ولی چون می خواستیم قفسه روغن خالی نباشد این کار را انجام دادیم باورش مشکل است ولی هزار کارتن روغن در یک روز فروش رفت! یعنی اینطور بگویم که حتی فرصت نداشتیم که قفسه روغن را پر کنیم چون همانطور که قفسه پر می شد دوباره خالی می شد ساعات اولیه توزیع تصمیم گرفتیم که به هر نفر شش عدد بیشتر ندهیم که فایده ای نداشت! چون مثلا فردی می امد شش عدد روغن می گرفت بعد پسرش دخترش و همسرش را هم برای خرید روغن می فرستاد! و این محدودیت جز شلوغی بیشتر هیچ فایده ای نداشت برای همین از ظهر انروز به بعد گفتیم هر کس هر چه قدر می خواهد ببرد تا تمام شود!

 روزی دیگر برنج هندی در بازار کمیاب شد به فروشگاهها برای هر جواز کسب پنج تن می دادند که به هر نفر یک کیسه بدهیم مردم ماشین حامل برنج را از خیابان تعقیب می کردند! و به فروشگاه می رسیدند صف های طولانی در جلو فروشگاه تشکیل می شد و دعوا فحش کتک کاری بر سر نوبت و اخر سر هم کار با ناله و نفرین تمام می شد چون مردم باورشان نمی شد که برنج تمام شده و فکر می کردند که انها را پنهان کرده ایم که به قیمت بالاتر بفروشیم! دلیلش هم این بود که در تلویزیون مرتب از محتکرین می گفتند و در حقیقت می خواستند کمبود را به گردن کسبه بیندازند مثلا یادم هست ان زمان تلویزیون  نشان می داد که ماموران بازرسی به انباری رفته اند و پنج تن برنج را توقیف کرده اند! در حالیکه مردم نمی دانستند که رستورانهایی هست که پنج تن برنج مصرف دو سه روز انها است و برای یک عمده فروش برنج ده تن و بیست تن برنج رقمی محسوب نمی شود که احتکار تلقی شود مرتب هم ماموران بازرسی به فروشگاه می امدند و با برخوردهای بعضا تند و ناشایست مثل یک مجرم و جنایتکار با کسبه برخورد می کردند و مثلا همه جای فروشگاه را حتی زیر کارتن ها و داخل سردخانه را می گشتند که مثلا برنج مخفی نکرده باشیم! و مرتب به بهانه های مختلف باید به تعزیرات رفته و توضیح می دادیم البته در تعزیرات هم کار چندانی انجام نمی شد و معمولا تعهدی می گرفتند جریمه ای می کردند و کار فیصله می یافت  چون خودشان می دانستند که مشکل جای دیگریست و هیچ گاه با جریمه و ترس و ارعاب نمی شود بازار را در بلند مدت کنترل کرد و این یک قانون بزرگ در اقتصاد است....

هر روز که کالایی وارد می شد با افزایش قیمت روبرو بود تا انجا که ان اواخر با خودم می گفتم این گرانی و التهاب تا کی ادامه می یابد!؟مثلا کنسرو ماهی در  مدت چند ماه از دو هزار تومان به پنج هزار تومان افزایش یافت لوبیا چیتی سه هزار تومانی در عرض مدت کوتاهی به ده هزار تومان افزایش یافت و استدلالی هم که مثلا از کارخانه تولید تن ماهی می شنیدیم  این بود که قوطی کنسرو خارجی است که بعلت تحریم وارد نمی شود برای همین قیمت قوطی ان گران شده و البته روغن و حتی ماهی ان هم وارداتی است....البته واقعیت این است که بسیاری از کمبودها بیشتر  ناشی از هجوم مردم به فروشگاهها بود چون مردم ترسیده بودند که مثلا یکوقت روغن و برنج نایاب شود! و مدیریت درستی هم برای ارام کردن مردم وجود نداشت....

در همانزمان یادم هست برای گرفتن داروی یکی از اقوام به داروخانه رفتم همه داروخانه ها گفتند که ان دارو نیست و باید به هلال احمر مراجعه کنی به داروخانه هلال احمر رفتم مسئول انجا گفت این دارو نیست! از او پرسیدم یعنی چه نیست مریض دارو می خواهد او هم خیلی با خونسردی گفت:فعلا که نیست! باید بعدا زنگ بزنید تا خبرش را بدهم یادم می اید ان موقع بشدت ترسیدم! وقتی عزیزی داشته باشی که مریض باشد و خیلی راحت بگویند دارویش نیست چه حسی پیدا می کنی...حالا شما تصور کنید وقتی برای غذا و دارو یک چنین مشکلاتی بود کارخانه ها برای واردات مواد اولیه چه مشکلاتی داشتند و البته نتیجه اش کمبود و بخصوص تورم افسار گسیخته بود....البته با عوض شدن دولت ارام ارام بسیاری از این مشکلات حل شد و به نظر می رسید به غیر از تحریمها سوء مدیریت دولت گذشته هم بسیار موثر بود شاید اسیب ندانم کاریها و سپردن کارها به افراد کم تجربه کمتر از تحریمها نبود...

من نظر شخصی خودم را می گویم از طرف کسی حرف نمی زنم نمی خواهم مثل ان بزرگواری باشم که از ان بالا فرمودند:چه اشکالی دارد!؟ مردم روزی یک وعده غذا بخورند! این مردم می توانند! من بعنوان یک هفتادو هشت میلیونیوم ملت ایران حرف می زنم! یک ادم معمولی و عادی که در این مملکت زندگی می کند برای من فرقی نمی کند که چند سانتریفیوژ داشته باشیم! برای من فرقی نمی کند اورانیوم را تا چند درصد غنی کنیم! من می خواهم ان زن بیوه ای که هر روز برای ما اسکاچ ظرفشویی و لیف حمام که خودش در خانه می بافد برایمان می اورد و در قبال ان پول ناچیزی می گیرد و با ان شیر و پنیر می خرد و زندگیش هم با کلفتی در خانه های مردم می گذرد و در سن  چهل سالگی به پیرزنها می ماند زندگیش بهتر شود من می خواهم ان کارگرمان که پدرش مرده و مجبور است برای اداره مادر و دو خواهرش  مدرسه را ترک کرده و سر کار برود دوباره به مدرسه برگردد من می خواهم ان زن و شوهری که پیش من می ایند با و با التماس از من کار می خواهند کاری برایشان پیدا شود و زندگیشان سامان یابد ...برای من چیزی که از همه مهمتر است این است که مردمانی که با انها زندگی می کنم و انها را در اطرافم می بینم زندگیشان بهتر شود من می گویم توافق هسته ای یک عید بسیار بزرگ برای ملت ایران است پایان دوازده سال استرس فشار و محدودیت و ترس از اینده منتظر نشستن جلوی تلویزیون تا نیمه شب برای شنیدن نتیجه مذاکرات و بعد هم بگویند"پیشرفت حاصل شده ولی هنوز طرف مقابل باید تصمیمات سختی بگیرد! و رفت تا چند ماه اینده!...شاید کمتر کسی به غیر از دلواپسان داخلی در دنیا باشد که معتقد باشد که ما در این مذاکرات بازنده بوده ایم! ما در مذاکرات بازنده نبودیم ولی اینکه در این دوازده سال چه بهایی پرداخته شد و چه به دست امد من فک می کنم باید قضاوتش را به تاریخ سپرد... پرونده هسته ای قطعا یکی از مهمترین اتفاقات تاریخ کشور ماست که درسهای زیادی از ان اموختیم.....

پرونده هسته ای فرجام و پایان جالبی هم داشت! یک صحنه به یاد ماندنی در تاریخ شورای امنیت هست که در تاریخ ثبت خواهد شد و ان صحنه ای بود که هر پانزده عضو شورای امنیت که کشورهایی مثل امریکا انگلیس و فرانسه که یا ما با انها ادعای دشمنی داریم و یا لااقل رابطه صمیمانه ای نداریم همگی دستهایشان را برای پایان تحریمهای ایران بالا بردند...شاید شما بگویید که دلیلش این است که ما تیم مذاکره کننده کاردان و خبره ای داشتیم که توانستند به خوبی از حقمان دفاع کنند و این موفقیت محصول دیپلماسی هوشمندانه دولت روحانی بود که البته درست است شاید گفته شود ایران کشور قدرتمند و با نفوذی در منطقه است به همین دلیل انها مجبور به کنار امدن با ایران شدند که البته حرف درستی است! شاید بگویید دلیل دیگرش این باشد غرب برای از بین بردن مشکلاتی مثل داعش به کمک ایران نیاز دارد برای همین تصمیم گرفته مشکلاتش را با ایران حل کند تا بتواند از همکاری و کمک ایران استفاده کند که البته این هم درست است شاید بگویید بازار بکر هشتاد میلیونی ایران غرب را به طمع انداخته و در حقیقت انگیزه های اقتصادی در میان بوده که این هم درست است ولی من فکر می کنم اگر به کل ماجرا نگاهی عمیق بیندازیم می بینیم که اینها دلایل اصلی نیست....امریکا و اروپا به متحدان قدرتمندشان یعنی اسرائیل و اعراب پشت کردند کشورهایی که لابی های فوق العاده قدرتمند و مخوفی  در غرب دارند  که سرمایه گذاری کلانی برای جلوگیری از توافق غرب با ایران انجام دادند که همگی به شکست انجامید ولی غرب این بهای سنگین را برای این توافق پرداخت اوباما کار بزرگ دیگری هم در سیاست خارجی خود انجام داد که ان هم کمتر از توافق با ایران نبود کنار گذاشتند دشمنی پنجاه ساله با کوبا و رفع سریع تحریمها و برقراری رابطه دیپلماتیک با این کشور که هر دو این موارد را باید در یک رویکرد واحد دید که اگر فرصت شد مفصلا در پستهای اینده از ان خواهم گفت.....

پی نوشت:جا دارد از دوستانی که در پست قبل کامنت گذاشتند تشکر کنم یکی از ویژگیهای منحصر به فرد این وبلاگ این است که بعضا کامنتهایی که در ذیل پستها گذاشته می شود از پستهای این وبلاگ ارزشمندتر و اموزنده تر است تا انجا که مطلبی که در پست به ان اشاره می شود به خوبی توسط دوستان کارشناسی می شود که البته نشاندهنده نوع مخاطبین این وبلاگ است....